Wyjątkowa architektura
Pijalnia wód
Interesujące otoczenie

Plac Dietla

Uzdrowisko | Szczawnica Zdrój

Autor: Gabriela Solich Ostatnia modyfikacja: 21.11.24

Poznaj miejsce

Plac Dietla bez wątpienia można nazwać kulturalnym i wypoczynkowym centrum Szczawnicy. Otaczające uroczą fontannę budynki oraz bliskość do głównych atrakcji uzdrowiska czynią z niego idealny punkt startowy do zwiedzania miasta. Po zachodniej stronie placu znajdują się Pijalnia wód leczniczych i Cafe "Helenka", w których każdy znajdzie dla siebie coś dobrego. Warto zostawić też trochę czasu na przejazd ciuchcią, czyli pojazdem w kształcie pociągu powoli przemierzającym ulice Szczawnicy. Miłośników historii może z kolei zainteresować zwiedzenie Muzeum Uzdrowiska. Niezaprzeczalnie uwagę każdego przechodnia przykuje fontanna stojąca na środku placu wraz z usytuowanym nieopodal pomnikiem Józefa Dietla.

Żółty szlak
Przez plac Dietla przechodzi żółty szlak, którym kierując się wzdłuż ulicy Języki można wyjść Bryjarkę, a później na Bereśnik. Z kolei podążając nim wzdłuż ulicy Zdrojowej dojdzie się kolejno na: Palenicę i Szafranówkę.
Niebieski szlak
Przez plac Dietla przebiega niebieski szlak, który wiedzie do Rytra zahaczając o Wodospad Zaskalnik.
Pierwsze inhalatorium
Na piętrze w domu Pod Bogarodzicą dr. Michał Janocha zorganizował pierwsze inhalatorium w Szczawnicy na wzór obiektów austriackich. Przeprowadzał tam inhalacje borowinowe, solankowe, z igieł sosnowych i soli jodowych.

Zobacz mapę

Częste pytania

W jakich godzinach jest otwarta Pijalnia wód?

Czas
1

Pijalnia wód jest otwarta od poniedziałku do czwartku w godz. 9:00-18:00 oraz od piątku do niedzieli...
Czy Cafe Helenka serwuje dania wegetariańskie?

Ruch turystyczny
2

Tak, są oznaczone w menu symbolem przypominającym motylka. Oprócz tego zadbano, aby zaznaczyć, które...
Czy jest konieczne dokonanie rezerwacji stolika w Cafe Helenka?

Ruch turystyczny
3

Nie jest to obowiązkowe, ale jeżeli chcecie zabrać tam swojego partnera lub znajomych i być pewnym, ...
W jakich godzinach jest otwarte Muzeum Uzdrowiska w willi “Pałac”?

Czas
4

Jest otwarte od wtorku do niedzieli w godz. 9:00-17:00.
Ile kosztuje bilet na ciuchcię?

Ceny
5

Bilet ulgowy kosztuje 6 zł, a normalny 8 zł. Niestety w wyniku ostatnich wydarzeń mogło dojść do wzr...

Relacja z miejsca

Styl szwajcarski

Dlaczego pojawił się na ziemiach polskich?

Geneza i rozprzestrzenienie stylu
XIX wieczna Europa oszalała na punkcie przyrodo- i wodolecznictwa. Miejscowości uzdrowiskowe zaczęły się pojawiać niczym grzyby po deszczu. Pierwsze znajdowały się na stokach oraz u podnóża szwajcarskich, niemieckich, a także austriackich Alp. Z tego powodu budynki, które składały się na ówczesne kurorty, były wzorowane na szwajcarskich domach góralskich. Z czasem moda na ten styl budownictwa wypoczynkowego dotarła także do Galicji, a następnie rozprzestrzeniła się po ziemiach polskich.
Charakterystyka
Budowle w stylu szwajcarskim charakteryzuje nieduża wysokość, duży dwuspadowy dach, z szerokimi okapami. W celu nadania budynkom elemntów uatrakcyniających wypoczynek, dodawano balkony oraz tarasy, służące do kąpieli słonecznych. Obiekty wykańczano ornamentami o geometrycznych lub roślinnych motywach wyrzynanych w desce. Dla dopełnienia kompozycji dbano, aby budynek otaczała parkowa albo leśna zieleń. Odwiedzając plac Dietla można na własne oczy zobaczyć powyżej wymienione cechy w otaczających go budowlach.
Fontanna

Wizytówka wreszcie w remoncie.

Historia
Fontanna powstała w okresie międzywojennym, jako zwieńczenie placu Dietla. Do oryginalnej fontanny dodano żelbetową figurę kobiety z dzbanem z 1957 roku autorstwa Stanisława Marcinówa. Ponoć do rzeźby pozowała kelnerka pracująca w Szczawnicy, która powróciła do Polski z Francji. Następne zmiany przyniósł rok 2012, kiedy to doszło do remontu całej budowli oraz ustawienia nowej rzeźby z brązu wykonanej przez Marcina Batkiewicza.
10 lat to jednak za dużo
Na przełomie roku 2022/2023, po dziesięciu latach od ostatniej renowacji, kamienne boki oraz dno fontanny zaczynają się odłamywać i sypać. Niestety nadaje to pięknej, reprezentacyjnej części miasta, pozory zaniedbania oraz porzucenia. Na szczęście już przeznaczono pieniądze na jej odbudowę, która zostanie ukończona dopiero w 2024 roku.
Przeniesione muzeum pienińskie

Do czego służyła willa „Pałac”?

Jeden budynek, wiele możliwości
Na początku budynek, obecnie znany jako willa „Pałac”, był pałacem Józefa Szalaya, który jest znany z promowania i rozbudowywania Szczawnicy w postaci miejscowości uzdrowiskowej. Po pożarze Dworku Gościnnego w Szczawnicy, do willi zostają przeniesione ocalałe zbiory muzeum pienińskiego. Funkcjonuje ono tam aż do 2012 roku, kiedy to zostaje podjęta decyzja o przeniesieniu eksponatów do Szlachtowej. Obecnie w „Pałacu” mieści się muzeum uzdrowiska w Szczawnicy.
Ekspozycje muzealne
Wybierając się do przeniesionego Muzeum Pienińskiego w Szlachtowej odwiedzający mogą odkryć przeszłość górali pienińskich. Jest to możliwe dzięki znajdującym się tam eksponatom. Muzeum w swoich zbiorach posiada godła rodowe, zbiory biograficzne, pamiątki związane z Szczawnicą, a także przykłady sztuki ludowej czy strojów góralskich.
Pijalnia wód mineralnych

Lecznicza moc minerałów

Historia
Pijalnia wód znajduje się we wschodniej części Placu Dietla w stylowym „Domu nad zdrojami”, który został wybudowany przez Józefa Szalaya w 1863 roku. Na początku pod jego fundamentami istniały tylko dwa ujęcia źródeł: Stefana i Józefiny. Na przestrzeni lat doprowadzono tam jeszcze wodę z trzech innych źródeł: Heleny, Józefa oraz Jana.
Wodolecznictwo przybywa z pomocą
Warto zwrócić uwagę, na jakie dolegliwości pomogą wody dostępne w Pijalni wód, aby dobrać je odpowiednio do swoich potrzeb. Woda Helena, zawierająca żelazo, poprawia kondycję krwi oraz obniża cholesterol. Jej delikatniejszy smak sprawia, że o wiele łatwiej przypada do gustu osobom nietolerującym specyficznego posmaku wód leczniczych. W skład trzech wód wchodzi jod, jednak każda z nich ma pozytywny wpływ na inny układ: Jan na układ moczowy, Józefina na układ oddechowy, a Józef na układ pokarmowy. Woda Stefan służy nie tylko profilaktyce i leczeniu układu oddechowego, ale również zaleca się ją w przypadku osteoporozy.
Jeżeli nie jest się pewnym, która woda jest odpowiednia dla siebie lub dziecka, należy zapytać obsługi lub udać się do Inhalatorium. Tamtejszy personel pomoże dokonać właściwego wyboru.
Café Helenka

Smakołyki we francuskim stylu

Dzieje budynku
Café Helenka znajduje się w dawnej galerii spacerowej, wybudowanej w 1856- 1857 roku między willą „Szwajcarka Górna” a altaną Szalayów (później znaną jako „Dom nad Zdrojami”). Około 1960 roku galerię zabudowano i otwarto w niej kawiarnię „Haneczka". W 1984 roku, kiedy przylegająca do kawiarni pijalnia została zamknięta, wody mineralne zaczęto wydawać właśnie w „Haneczce". Niestety, w 2002 roku w budynku wybuchł pożar. Obudowa została ukończona w 2008 roku, wtedy też otworzyła się tam Café Helenka.
Czym nas uraczy ten wykwintny przybytek?
Helenka jest eleganckim miejscem, w którym smaki wielu kultur przeplatają się z lokalną tradycją. Czyni to ją idealnym miejscem na spokojny lunch czy przepyszny deser, choć to właśnie wiele deserów i napojów raczej przykuje uwagę konsumenta. Okazała lista różnorodnych gorących czekolad, kaw, herbat, ciast oraz lodów, sprawia, że z każdą chwilą czytania menu wybór staje się coraz trudniejszy. Dużą zaletą jest również skrupulatność właścicieli w kwestii alergenów. Każde danie posiada przy sobie oznaczenie jeżeli zawiera: mleko, jaja, mąkę lub orzechy.
Zdrój Magdalena

Powołania Najświętszej Maryi Panny

Lokalizacja, historia i leczenie
Zdrój Magdalena znajduje się ok.100 m poniżej Placu Dietla, na lewym brzegu potoku szczawnego, obecnie całkowicie przykrytego. Przy źródle Magdalena zlokalizowanym przy ul. Zdrojowej w Szczawnicy, wzniesiona została stylowa, podłużna drewniana altana z ażurowymi elementami. Źródło zostało odkryte przez kuracjusza - Jana Cieleckiego, w 1839 roku i nazwano je na cześć Pani Magdaleny Kownackiej, która była ówcześnie właścicielką dóbr Ponikwa. Woda „Magdalena” jest zalecana przy chorobach układu trawiennego, dróg żółciowych oraz zaparciach.
Kaplica zdrojowa hrabiów

Powołania Najświętszej Maryi Panny

Potrzeba matką inicjatywy
Kaplicę ufundował i zaprojektował, znany wszystkim mieszkańcom Szczawnicy jak jej założyciel, Józef Szalay. Celem tego przedsięwzięcia było skrócenie drogi do kościoła ówczesnym kuracjuszom. Kaplica została oficjalnie poświęcona przez ks. Macieja Szafrańskiego w 1847 roku. Jej wyposażenie zostało skompletowane z osobistych zbiorów fundatora, jego przyjaciół oraz gości uzdrowiska. Neogotycki styl oraz ołtarz Zbawiciela Świata z 1848 roku sprawiły, że kapliczka znajduje się w rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Ciuchcia

Jak podziwiać widoki i się nie zmęczyć?

Rozrywka dla całej rodziny
Czasem idąc ulicami Szczawnicy można zobaczyć pojazd w kształcie ciuchci. Zwraca on uwagę turystów, powoli sunąc po okolicy. Przejażdżka ciuchcią pozwala na podziwianie okolicy przy małym wysiłku, co czyni z niej idealną atrakcję dla rodzin, szczególnie tych z małymi dziećmi. Sama forma podróży wywoła uśmiech na twarzach małych pociech.
Kursy ciuchci z Placu Dietla
09:15 – Jaworki – Biała Woda – 10:00
10:45 – Jaworki – Biała Woda – 11:30
12:15 – Sewerynówka – Wodospad – 12:50
13:25 – Jaworki – Biała Woda – 14:10
14:55 – Jaworki – Biała Woda – 15:40
16:25 – Sewerynówka – Wodospad – 17:00
17:35 – Jaworki – Biała Woda – 18:20
19:05 – Sewerynówka – Wodospad – 19:40