Pieniny Spiskie

Przez miejscową ludność góry te nazywane były Hombarkami i jest to nazwa prawdopodobnie niemieckiego pochodzenia (w niem. Hom oznacza kopę, Berg górę). Właśnie z powodu licznego osadnictwa niemieckiego w przeszłości, wiele nazw w okolicy Pienin wywodzi się z tego języka. Kazimierz Sosnowski podjął próbę wprowadzenia polskiego odpowiednika (Pieniny Niedzickie), ale nie przyjął się. Na niemieckich i austriackich mapach wciąż figurowała błędna nazwa Pasmo Braniska. Nazwę Pieniny Spiskie wprowadzono dopiero po II wojnie światowej i nie jest ona logiczna, nie obejmuje bowiem słowackiej części Pienin leżących również na Spiszu.

Na pewno nie tortury, choć to też nie do końca prawda, gdyż jedna z ekspozycji skupia się dokładnie na nich. Zaczynając od początku wystawy w Zamku Dunajec w Niedzicy znajdują się w trzech obiektach : zamku, wozowni i spichlerzu.

Wnętrza zamku górnego i średniego zaadaptowano na cele muzealne z zachowaniem historycznego układu i charakteru obiektu.  Zbiory znajdujące się w obrębie ekspozycji gromadzono pod kątem urządzenia wnętrz zamkowych takich jak m.in.: więzienie z izbą tortur, izby żupana spiskiego, sypialni żupana, izby straży czy też komnat mieszkalnych ostatnich właścicieli zamku-rodziny Salamonów. W salach historycznych zgromadzone zostały obiekty pochodzące z prowadzonych na zamku prac archeologicznych oraz stare fotografie. Dodatkową atrakcją zamku są tarasy widokowe z których można podziwiać piękno okolicy.

Następnym obiektem dostępnym dla zwiedzających jest wozownia, znajdująca się nieopodal zamku przy parkingu zamkowym. W jej wnętrzu eksponowane się zabytkowe pojazdy konne pochodzące z lat 1900-1939. Można tam zobaczyć m.in.: bryczki pochodzące z Wytwórni Braci Buraków z Kielc, pojazdy z dawnych Kresów Wschodnich oraz sanie.

Ostatnim dostępnym budynkiem jest spichlerz, dostępny tylko w sezonie letnim. Ten drewniany obiekt wzniesiony w ostatniej dekadzie wieku XVIII, nieznacznie modyfikowany i przekształcony w wieku XIX, jest jednym z nielicznych zachowanych zabytków tego typu. Obecnie mieści stałą wystawę Sztuki Ludowej Spisza. Wszystkie obiekty zgromadzone na wystawie pochodzą z XIX w. i lat 20-30 XX wieku z terenu całego Spisza. Obiekt ten jest usytuowany ok. 150 m od zamku po przeciwnej stronie drogi.

Polski Spisz to region nie tylko z bogatą historią, ale również bardzo atrakcyjny turystycznie. Topograficznie teren Polskiego Spisza podzielić można na obszar Pienin Spiskich oraz Magury Spiskiej. Te dwa regiony oddzielone są od siebie doliną Łapszanki, Przełęczą Trybską oraz doliną Trybskiego Potoku.

Atrakcje turystyczne trzeba koniecznie zobaczyć osobiście, ale nic nie przeszkadza, aby zapoznać się z poglądową historią tego regionu chwilę wcześniej. Na początku obszar dzisiejszego Polskiego Spisza do XI lub XII wieku prawdopodobnie należał do Polski. Następnie przeszedł pod władanie Królestwa Węgier. Zasiedlony został przez rodzinę Berzeviczych, która w 1209 roku otrzymała tereny od rzeki Poprad do Gór Śnieżnych (ówczesna nazwa Tatr). Ich siedzibą był zamek w Niedzicy.

W XV wieku tereny te władali polscy magnaci: Hieronim Łaski i jego syn Olbracht Łaski. Następnie przeszły w ręce rodu Horvathów. W XVII wieku znalazły się pod władzą rodu Giovanellich. W 1776 roku powróciły do rodu Horvathów.

Od połowy XIX wieku majątki szlacheckie na Zamagurzu przeszły w ręce węgierskiego rodu Salamonów i niemieckiego rodu Jungenfeldów, którzy pozostali tam do wkroczenia Armii Czerwonej. To właśnie ród Salamonów był ostatnim właścicielem Zamku Dunajec.

W wyniku sporów po I wojnie światowej oraz walkach z bolszewikami, ostatecznie zostają przyłączone do Polski tereny Spiszu i Orawy, stanowiąc powiat spisko-orawski z ekspozyturą starostwa w Łapszach Niżnych. W 1925 Polski Spisz włączono do powiatu nowotarskiego.

W 1938 dochodzi do renegocjacji granicy, w wyniku coraz wyraźniejszych żądań delegacji polskiej wobec Czechosłowacji. Jednak mimo ich pozytywnego skutku nie pozostają on aktualne na długo, z powodu rozpoczęcia II wojny światowej w 1939, wszystkie zimie pozyskane w ostatnich dekadach zostają z powrotem przyznane Czechosłowacji

Ostateczne wytyczenie granicy polsko-czechosłowackiej na Spiszu nastąpiło na mocy umowy zawartej w Warszawie 13 czerwca 1958. Granica ta przebiega obecnie tak, jak w latach 1920–1938. Wnioskiem z tej historii jest fakt, że unikatowa kultura tego miejsca, wynika z wielu sporów terytorialnych i ścierania się wpływów kilku państw.